Pannekoek - de Seru Bandera

Enige tijd geleden zijn we, met succes, op zoek gegaan naar oude huisjes op de plantage van Pannekoek. Daar is nog een groot gebied door ons niet bekeken en dus togen we er op donderdag 9 augustus nogmaals naar toe. Deze keer mochten we de auto's parkeren op het erf van de kunukeru, waar we de vorige keren kennis mee hadden gemaakt. Dat scheelde ons een stuk lopen. Bovendien wist hij ons te vertellen dat aan de voet van de Seru Bandera nog niet zo lang geleden ook een kunukeru had gewoond, maar dat zijn huis en terrein verlaten was sinds zijn dood. We gingen dus als eerste op zoek naar dat huis.

 We liepen langs het zandpad tot daar waar we in de mondi een prachtig groene Tamarindeboom zagen staan. Al snel vonden we naast het pad de restanten van een vrij modern huisje, oorspronkelijk opgebouwd uit blokken. Ondanks dat het huis ongetwijfeld uit de tweede helft van de 20e eeuw is, is er nagenoeg niets meer van over.
Dichtbij, in de inmiddels drooggevallen vallei met achterliggende aarden dam, vonden we de fraaie tamarindeboom. Op de bast van die boom is duidelijk te zien hoe hoog in de natte tijd het water komt. In diezelfde vallei zijn ook nog de sporen te zien van een waterput met molen. De geboorde put is voorzien van een PVC-buis met aan de bovenkant een metalen rand. Eromheen zijn nog de betonnen voetpunten aanwezig, waar de molen op heeft gestaan.

Vanaf de tamarindeboom trekken we de helling op van de Seru Bandera. Een opvallend gemakkelijke tocht, omdat er nog weinig wabi's op de helling staan en ook de andere begroeiing nog vrij open is. Na korte tijd komen we aan op de top, waar we geen spoor vinden van een bandera (vlag). Wel treffen we er de grensmuur aan tussen de plantages Pannekoek en Dokterstuin. En enkele fraaie Wayaká's. Die Wayaká's zijn de favoriete bomen voor het slakje Drymaeus Elongatus; het valt wel op dat er meer van deze slakjes te vinden zijn op de bomen, die goed in de wind staan, dan op de bomen in de luwte. Blijkbaar houden de slakjes ook van verfrissing.

We gaan de helling weer af, waarbij we natuurlijk niet dezelfde route volgen, en komen via een stelsel van rooien en dammen weer uit bij de tamarindeboom, waar we in de schaduw een rustpauze nemen.

Het is nog vrij vroeg en we besluiten op de helling aan de andere zijde van het pad te zoeken naar restanten van huisjes. Op de kadasterkaarten van 1962 en 1993 staan deze aangegven, maar op de Werbatakaart van begin 1900 komen ze nog niet voor. Met de GPS vinden we al snel de restanten van een drietal huisjes op de op de kaarten aangegeven plek. Opvallend is dat deze huisjes zijn opgetrokken van stenen van diabaas en niet van de gebruikelijke kalksteen. Ze zijn gepleisterd en mogelijk zijn de muren verder opgetrokken met lattenwerk. In een van de huisjes staan nog twee stammetjes van Brasia-boompjes overeind, verankerd in de stenen muur en buiten de huisjes liggen meer van die stammetjes. Opvallend is ook hoe weinig er nog over is van deze huisjes, terwijl ze gebouwd moeten zijn na 1909. In de omgeving vinden we een grote variatie aan flessen en ook enkele po's.

Fred zoekt nog een extra uitdaging en klimt als enige door naar de top van de heuvel, maar vindt daar verder geen resten van bewoning anders dan nog meer flessen en po's. De rest van de groep loopt geleidelijk terug naar het erf, waar we de auto's hebben geparkeerd.

Volgens de kunukeru moeten er op de helling van de heuvel aan de overkant van zijn erf ook nog verlaten en dus waarschijnlijk vervallen huisjes te vinden zijn. We komen hier dus ongetwijfeld nog eens terug.

• 
• Fred neemt een GPS positie van de restanten van het vrij moderne huisje Fred neemt een GPS positie van de restanten van het vrij moderne huisje
• Scherven van een jeneverkruik bij het huisje Scherven van een jeneverkruik bij het huisje
• Fred onder de grote tamarindeboom Fred onder de grote tamarindeboom
• Duidelijk is te zien hoe hoog het water komt in de natte tijd Duidelijk is te zien hoe hoog het water komt in de natte tijd
• De drooggevallen vallei (tanki) bij de tamarindeboom De drooggevallen vallei (tanki) bij de tamarindeboom
• Een grote kalabas aan de boom van dezelfde naam (Kalbas) Een grote kalabas aan de boom van dezelfde naam (Kalbas)
• Zicht op de heuvels in de omgeving Zicht op de heuvels in de omgeving
• Een oude witte boomstronk Een oude witte boomstronk
• Het zaagvlak van die stronk Het zaagvlak van die stronk
• De grensmuur van diabaasstenen tussen de plantages Pannekoek en Dokterstuin De grensmuur van diabaasstenen tussen de plantages Pannekoek en Dokterstuin
• Nogmaals de grensmuur Nogmaals de grensmuur
• John neemt de positie op (foto Fred) John neemt de positie op (foto Fred)
• Fred kijkt uit over de omgeving Fred kijkt uit over de omgeving
• De Seru Gabilan De Seru Gabilan
• Zicht richting Barber vanaf de Seru Bandera Zicht richting Barber vanaf de Seru Bandera
• Fred (goed kijken) fotografeert de slakjes op deze Wayaká Fred (goed kijken) fotografeert de slakjes op deze Wayaká
• Bijna horizontaal groeiende stam van de Wayaká Bijna horizontaal groeiende stam van de Wayaká
• De Drymaeus Elongatus slak op zijn favoriete boom, de Wayaká De Drymaeus Elongatus slak op zijn favoriete boom, de Wayaká
• Even pauze op de top van de Seru Bandera, François, Eddy en Hetty Even pauze op de top van de Seru Bandera, François, Eddy en Hetty
• Even verderop blazen ook Fred en Michèle even uit Even verderop blazen ook Fred en Michèle even uit
• Een leuk woonhuis aan de voet van de Seru Bandera Een leuk woonhuis aan de voet van de Seru Bandera
• Andere Wayaká, andere Drymaeus Elongatus Andere Wayaká, andere Drymaeus Elongatus
• John fotografeert in de rooi, Eddy kijkt toe (foto Fred) John fotografeert in de rooi, Eddy kijkt toe (foto Fred)
• Dit is wat John fotografeerde, een schimmel op een diabaas steen Dit is wat John fotografeerde, een schimmel op een diabaas steen
• Restanten van een dam, pleisterwerk op stenen Restanten van een dam, pleisterwerk op stenen
• Nog meer restanten van een dam Nog meer restanten van een dam
• Allemaal even uitrusten in de rooi Allemaal even uitrusten in de rooi
• François kijkt naar weer een andere Wayaká François kijkt naar weer een andere Wayaká
• Beetje eng torretje op de boom Beetje eng torretje op de boom
• Een Totèki kijkt belangstellend toe Een Totèki kijkt belangstellend toe
• Deze Totèki is niet bang voor de bezoekers Deze Totèki is niet bang voor de bezoekers
• Het hoofd van een door de overheid aangelegde dam Het hoofd van een door de overheid aangelegde dam
• Dam nummer 181 Dam nummer 181
• Restanten van een waterput met molen dicht bij de tamarindeboom Restanten van een waterput met molen dicht bij de tamarindeboom
• Op een andere heuvel vinden we restanten van 3 huisjes; diabaas muren met pleisterwerk Op een andere heuvel vinden we restanten van 3 huisjes; diabaas muren met pleisterwerk
• Pleisterwerk op diabaas stenen Pleisterwerk op diabaas stenen
• 
• 
• 
• Oude fles: Old Colony Beverages Oude fles: Old Colony Beverages
• Stammetje van een Brasia in de hoek van de muur van het huisje Stammetje van een Brasia in de hoek van de muur van het huisje
• Twee stammetjes in de muur van het huisje; basis voor lattenwerk? Twee stammetjes in de muur van het huisje; basis voor lattenwerk?
• Het stammetje in de hoek vanaf de buitenzijde gefotografeerd Het stammetje in de hoek vanaf de buitenzijde gefotografeerd
• Pleisterwerk op de muur van diabaasstenen Pleisterwerk op de muur van diabaasstenen
• Nog meer stammetjes van de Brasia net buiten het huisje Nog meer stammetjes van de Brasia net buiten het huisje
• Een van de vele po's, die we in de omgeving vonden Een van de vele po's, die we in de omgeving vonden
• Flessen en nog een po Flessen en nog een po
• Diverse flessen Diverse flessen
• Carel neemt een foto van de flessen Carel neemt een foto van de flessen
• Een klein (wijn?) flesje met een erg diepe ziel naast een scherf van een jeneverkruik Een klein (wijn?) flesje met een erg diepe ziel naast een scherf van een jeneverkruik
• Fred op eenzame hoogte op de top van de heuvel Fred op eenzame hoogte op de top van de heuvel
• 
• Het huisje van de kunukeru met een prachtige Flamboyan ervoor Het huisje van de kunukeru met een prachtige Flamboyan ervoor
• De bloemen van de Flamboyan De bloemen van de Flamboyan
•