De Ackee is een boom, die niet van nature op Curaçao voorkomt, maar die het hier wel goed doet. De boom en bijbehorende vrucht is vooral bekend van Jamaica. Het nationale gerecht van Jamaica is Ackee with Saltfish en uiteraard speelt de Ackee in dat gerecht een belangrijke rol.
De Ackee is een niet bijzonder mooie boom als hij geen vruchten draagt. Enkele keren per jaar vormen zich bloemen en enige tijd daarna verschijnen de oranjerode vruchten. Deze vruchten barsten op een gegeven moment open en dan wordt de inhoud zichtbaar, een geelachtig vruchtvlees met daarop een grote zwarte glimmende pit. Meestal zitten er drie pitten in één vrucht. Het gelige vruchtvlees is wat eetbaar is. Maar pas wel op: zolang de vrucht gesloten is, is die behoorlijk giftig. Pas als hij opengaat, de pit en de buitenkant is verwijderd, is het gele vruchtvlees eetbaar. In het vervolg van dit artikel laat ik zien hoe je de vrucht kunt schoonmaken, zodat je die veilig in een recept kunt gebruiken.
Hiernaast in de foto is de Ackee boom te zien met daarin enkele vruchten; een is er nog helemaal gesloten, een is er aan het opengaan en een is helemaal open (rechts van het midden). Laat de vrucht, die nog aan het opengaan is, hangen totdat hij helemaal open is. De vruchten, die open zijn, kunnen geplukt worden. Je hebt er ongeveer 12 nodig voor een maaltijd voor 4 personen. Meer kan ook.
Als je er veel meer hebt, die tegelijkertijd rijp zijn, dan kun je die eventueel invriezen na ze schoongemaakt te hebben en even geblancheerd te hebben; als je Jamaicaanse vrienden of kennissen hebt, kun je die een geweldig plezier doen door hun een deel van de oogst te geven. Geef ze dan de open vruchten zonder die eerst schoon te maken; vanwege het risico zullen ze de vruchten het liefst zelf schoonmaken. Bovendien zijn ze niet schoongemaakt langer houdbaar in de groentela in de koelkast.
Het schoonmaken gaat als volgt (zie de foto's hieronder voor de details):
- Verwijder eerst het vruchtvlees met pit uit de vrucht; dat gaat gemakkelijk door de vrucht verder open te maken en dan elk van de (drie) delen eruit te halen. Dat gaat uitstekend met de hand.
- Snij met een mesje, door links en rechts van de pit een schuine inkeping te maken, de pit van het vruchtvlees af. daarbij gaat wat vruchtvlees verloren en mogelijk is er een betere methode om dit te doen, maar dit is zoals ik het doe.
- Verwijder dan met het mesje eventuele restanten van de vrucht; het kan namelijk zijn dat er onder de pit in de holtes links en rechts in het vruchtvlees nog wat aanhechtingsmateriaal van de vrucht zit (enigszins roze van kleur); dat is giftig en moet zorgvuldig worden verwijderd. Controleer ook of er geen zwarte stukjes van de pit meer aan het vruchtvlees zitten; ook dat is giftig en moet worden verwijderd.
- Was het vruchtvlees onder de kraan enkele malen om eventueel aanhangend materiaal te verwijderen
Daarmee is de vrucht schoongemaakt en gereed om te verwerken in een gerecht.
Mocht je teveel vruchten ineens hebben en niemand om ze aan te geven, dan is het eenvoudig om het overschot in te vriezen. Daartoe blancheer je maximaal 10 stukjes tegelijk in een grote pan water gedurende maximaal een minuut; laat vervolgens het geblanceerde vruchtvlees afkoelen op een stuk keukenpapier; leg het daarna in een open schaal, waarin de stukken los liggen van elkaar, in de vriezer, totdat het vruchtvlees bevroren is. Daarna kun je het in bruikbare porties in ziplock vrieszakken doen en bewaren voor later gebruik.
De boom
Enkele vruchten in de boom
De geoogste Ackee's; ruimschoots voldoende voor 4 personen
Detail van één vrucht; 3 individuele delen met vruchtvlees en pit
Eerste stap van het schoonmaken; het vruchtvlees met pit verwijderen
Na het verwijderen van de pit is dit wat overblijft
Let op: in het vruchtvlees kan roze plantmateriaal zitten (giftig) en stukjes pit
Het roze deel plus de zwarte stukjes van de pit verwijderd
De ackee's schoongemaakt en gereed voor bereiding
